Gıda, tarım, sanayi, teknoloji ve moda gibi farklı sektörlerde artık sürdürülebilirlik kavramını daha sık duyuyoruz. Bunlar arasında moda sektörü, günümüzde sürdürülebilirliğe önem vermesi gereken endüstrilerin başında gelir. Dünyayı en çok kirleten ikinci sektör olarak tanımlanan bu endüstrinin, sürdürülebilir moda kavramını benimsemesi son derece önemli. Bu noktada bireylere de büyük görevler düşüyor. Giydiğimiz kıyafetlerden kullandığımız takılara kadar birçok alanda sürdürülebilir moda anlayışıyla hareket edersek hem kendimiz hem de dünyamız için önemli bir adım atabiliriz. Sürdürülebilir giyim ve moda hakkında merak edilenleri tüm ayrıntılarıyla derledik.
Sürdürülebilir Moda Nedir?
Günlük yaşamın her anında bizlere eşlik eden kıyafetler ve aksesuarlar, moda sektörünün önemli bileşenleri arasında yer alır. Moda sektöründe sürdürülebilirlik ise tüm bu bileşenlerin doğaya ve insana dost bir şekilde üretilmesini ifade eder. Sürdürülebilir moda; giyim sektöründeki hızlı tüketime karşı olarak ortaya çıkan bir kavramdır. Modaya karşı bakış açısının değişmesini hedefleyen bu yaklaşım, ekolojik bütünlüğü temel alır.
Sürdürülebilir modanın amacı, söz konusu sektördeki üretim anlayışının değiştirilmesidir. Kaliteli, sağlam ve uzun süre kullanılabilen kıyafetler, ayakkabılar ve aksesuarlar üretmek bu yaklaşımın temel hedefidir. Ayrıca moda ürünlerinin imalatı sırasında çevre tahribatına yol açan kimyasalların kullanımının azaltılması da yine sürdürülebilirliğin gerçekleşmesi için gereklidir. Bireylerin sürdürülebilir giyimi benimsemesi dünyanın geleceğini tehdit eden unsurların azaltılmasınına önemli ölçüde yardımcı olur.
Sürdürülebilir Moda Akımının Tarihi Nereden Başlar?
Sürdürülebilir moda; kıyafet, aksesuar, kozmetik gibi pek çok sektördeki üretim anlayışına karşı ortaya çıkmış bir kavramdır. Bu yaklaşım ekolojik bütünlüğü tehdit eden üretim sistemini değiştirmek adına önemli adımlar atılması gerektiğini savunur. Sürdürülebilir modanın temelleri, dünyanın geleceğini tehdit eden çevresel etkenlere karşı başlatılan hareketle atılmıştır.
1962 yılında Amerikalı biyolog Rachel Carson’ın ‘’Silent Spring’’ adlı kitabında tarımda kullanılan kimyasalların çevreye olumsuz etkileri anlatılmıştır. Bu kaynak, çevre hareketlerinin yükselişini beraberinde getirmiştir. Daha sonraki yıllarda insanın çevre üzerindeki etkileri de araştırmalara konu olmuştur. 1990’lı yıllardan itibaren ise konunun moda sektörüyle yakın ilişkisi ortaya çıkarılmıştır. Çevrenin ve dünyanın geleceğine ilişkin hassasiyetlerin artış göstermesi sürdürülebilir moda akımının başlamasını sağlamıştır. Özellikle moda sektöründeki önemli markaların, üretimde geri dönüştürülebilir kumaş alternatiflerini keşfetmesi sürdürülebilir giyimi gündeme getirmiştir. Sürdürülebilir Türk moda markalarının da bu akıma dâhil olmasıyla Türkiye’de de söz konusu yaklaşım ilgi görmüştür.
Doğa Dostu Sürdürülebilir Kumaş Ne Demektir?
Moda sektörünün temel ham maddesi kumaştır. Gömlek, pantolon, tişört, eşofman gibi pek çok giyim ürünü çeşitli kumaşlardan imal edilir. Bu parçaların üretiminde kullanılan kumaşların doğa dostu olması ise sürdürülebilir moda anlayışının olmazsa olmazıdır. Doğa dostu diğer bir deyişle sürdürülebilir kumaş, geri dönüştürülebilir materyallerden üretilen ham maddedir. Bu kumaşlar, doğal malzemelerden çevre dostu yöntemler kullanılarak üretilir. Doğa dostu kumaşların üretiminde atık, emisyon ve su tüketimi miktarı gibi pek çok husus dikkate alınır. Sürdürülebilir yöntemlerle üretilen bu kumaşlar moda endüstrisinin çevreye etkilerini minimum düzeye düşürür.
Neden Sürdürülebilir Kumaşlar Tercih Edilmeli?
Sürdürülebilir moda anlayışının temelinde kumaş seçimi yatar. Moda ürünlerinin imalatında kullanılan kumaşların ham maddesi, işlenmesi ve dönüştürülmesi gibi pek çok husus, sürdürülebilirlik kavramının hayata geçmesini sağlar. Moda sektörünün çevresel etkilerinin azaltılması adına doğa dostu kumaşların tercih edilmesi büyük önem taşır. Bu noktada sürdürülebilir moda faydalarına değinmekte yarar var. İşte bu moda anlaşının çevreye ve dünyanın geleceğine katkıları:
- Üretim sırasında tüketilen su miktarı azaltıldığı için doğal kaynaklar korunur.
- Atık maddelerin oranı düşüşe geçer ve çevreye verilen zarar minimum düzeye iner.
- Sera gazı emisyonları azaltıldığı için küresel ısınma konusunda önemli adımlar atılır.
Doğa dostu kumaşların tercih edilmesi dünyanın geleceğini sürdürülebilir olması adına büyük önem taşır. Özellikle moda sektöründe faaliyet gösteren markaların bu konuya hassasiyetle yaklaşması olumsuz çevresel etkilerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
Doğa Dostu Sürdürülebilir Kumaşlar Nelerdir?
Sürdürülebilir moda anlayışına uygun olarak imal edilen doğa dostu kumaşlar, kendi içlerinde belirli sınıflara ayrılır. Bu sınıflandırma, söz konusu kumaşların ham maddesi ve üretim şekli baz alınarak yapılır. Doğa dostu sürdürülebilir kumaşları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Doğal ve vegan kumaşlar
- Sentetik ve vegan kumaşlar
- Yarı sentetik kumaşlar
- İnovatif kumaşlar
- Hayvancılıkla üretilen kumaşlar
Listede yer alan kumaş türleri, sürdürülebilir moda akımının vazgeçilmez unsurlarıdır. Bu kumaşlarla üretilen kıyafetler, aksesuarlar, çantalar ve ayakkabılar doğa dostu özelliklere sahiptir. Gündelik yaşamda organik kumaşlardan üretilen kıyafetleri ve aksesuarları kullanarak siz de dünyanın geleceği adına önemli bir adım atabilirsiniz.
Doğal ve Vegan Sürdürülebilir Kumaşlar
Sürdürülebilir kumaşlar, doğa dostu özellikleri sayesinde çevre ve dünya sağlığının korunmasına yardımcı olur. Doğal ham maddeler kullanılarak üretilen bu kumaşlar, modanın çevreye verdiği zararın düşürülmesi noktasında etkilidir. Bu malzemeler arasında geri dönüştürülebilir ve organik pamuk gibi ham maddeler yer alır. Ayrıca kenevir ve organik keten kumaş çeşitleri de yine doğa dostu özellikleriyle sürdürülebilirlik anlayışına hitap eder. Söz konusu malzemeler, gündelik yaşamda kullanıma uygun pek çok kıyafetin üretiminde kullanılır. Kadın ve erkek keten gömlek çeşitlerinden geri dönüştürülmüş pamuktan imal edilen tişörtlere kadar birbirinden kullanışlı parçalar bu ürünlere örnek olarak verilebilir.
Organik ve Geri Dönüştürülmüş Pamuk Nedir?
Doğa dostu kumaş denilince akla ilk gelenlerden biri organik pamuktur. Bu kumaş türünün üretiminde sentetik gübre, böcek ilacı veya kimyasal gibi maddeler kullanılmaz. Sürdürülebilir özellikleriyle öne çıkan bu ham madde, üretiminden kullanımına kadar pek çok alanda ekolojik bütünlüğe katkıda bulunur. Özellikle geri dönüştürülmüş pamuktan imal edilen ham maddeler, çevresel etkileri minimum düzeye indirme konusunda etki gösterir. Organik pamuk kumaş üretiminde hem enerji hem de su tüketimi kısıtlıdır. Böylece doğal kaynakların korunması mümkün hâle gelir. Organik pamuk tişört ve gömlek gibi ürünleri gündelik yaşamda tercih etmek sürdürülebilir moda anlayışına katkı sağlar.
Kenevir Kumaşının Özellikleri Nelerdir?
Kenevir kumaş sürdürülebilir kumaşlar arasında ön plana çıkar. Bu kumaşın üretimi sırasında tüketilen su miktarı oldukça azdır. Doğaya dost olan söz konusu kumaş, karbon negatif bir bitki olan kenevirden imal edilir. Kenevir hem atmosfere hem de toprağa pek çok fayda sağlayan bir bitkidir. Atmosferdeki karbondioksit miktarının azaltılmasına katkı sağlayan bu bitki sayesinde küresel ısınma gibi dünyayı tehdit eden durumlara karşı ciddi önlemler alınabilir. Ayrıca kenevir kumaş, insan sağlığı açısından da faydalıdır. Cilde dost olan bu kumaş türü, antimikrobiyal özellikleri sayesinde kıyafet seçiminde hassas davranan bireylerin beğenisini kazanır.
Sentetik Vegan Sürdürülebilir Kumaşlar
Sentetik vegan sürdürülebilir kumaşlar arasında econyl ve geri dönüştürülmüş polyester yer alır. Econyl, geri dönüştürülmüş naylon olarak de bilinir. Söz konusu ham maddenin üretiminde okyanuslardan toplanan plastikler, balık ağları ve atık kumaşlar kullanılır. Bir diğer sentetik vegan kumaş ise geri dönüştürülmüş polyesterdir. Bu kumaşın üretiminde plastik çanta, şişe ve tekstil ürünleri tercih edilir. Atık miktarını azaltmaya yardımcı olan bu kumaş türü sürdürülebilir moda anlayışının temel bileşenleri arasındadır.
Yarı Sentetik Sürdürülebilir Kumaşlar
Sürdürülebilir moda yaklaşımı çerçevesinde kıyafetlerin üretiminde yarı sentetik doğa dostu kumaşlar kullanılır. Bu malzemeler arasında bambu, modal, cupro ve liyosel kumaş yer alır. Liyosel diğer bir deyişle tencel kumaş, okaliptüs ağaçlarının selülozundan üretilir. Avusturyalı üretici Lenzing tarafından bir marka hâline getirilen Tencel, özellikle sürdürülebilir moda dünyasında popülerdir. Tencel pantolon ve gömlek çeşitleri, yeniden kullanılabilir özellikte tasarlanır. Lyocell kumaşlardan hazırlanan bu giyim ürünleri, sürdürülebilir özellikleri sayesinde doğa dostu bir kullanım sunar. Siz de gardırobunuzda liyosel gömlek ve pantolon çeşitlerine yer vererek çevreye duyarlı seçimler yapabilirsiniz.
İnovatif Sürdürülebilir Kumaşlar
Çevresel standartlara uygun olarak geliştirilen inovatif sürdürülebilir kumaşlar, doğa dostu özellikleriyle öne çıkar. Bu malzemeler, tıpkı lyocell kumaşlar gibi doğadan elde edilen ham maddelerden üretilir. İnovatif sürdürülebilir kumaş çeşitleri ve özellikleri ise şu şekildedir:
- Ecovero: Çeşitli odun ve ağaç kabuklarından üretilir.
- Pinatex: Ananasın kullanılmayan yapraklarından elde edilir.
- Maya Derisi: Bakterilerin ve mantarların oluşturduğu simbiyotik küfün kurutulması sonucu ortaya çıkar.
- S-Cafe: Öğütülmüş kahve çekirdeklerinin ipliğe dönüştürülmesi sonucu üretilir.
- Qmonos: Örümcek ağının sentetik bir şekilde üretilmesinden elde edilen ipliktir.
- Brewed Protein: Bitkilerin oluşturduğu biyokütle fermente edilerek üretilen bir iplik çeşididir.
- Elma Derisi: Elma suyu üretimi sırasında ortaya çıkan atıkların dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan bir kumaştır.
Listede yer alan sürdürülebilir kumaşlar, vegan yapıları sayesinde tamamen doğa dostu olma özelliği taşır. Doğada çözünebilen bu materyaller aynı zamanda dayanıklı yapılarıyla da uzun süre kullanılabilen giysilerin üretiminde tercih edilir. Tencel gömlek çeşitleri gibi bu kumaşlardan üretilen kıyafetler de doğa dostu bir kullanıcı deneyimini mümkün kılar.
Hayvancılıkla Üretilen Doğal Kumaşlar
Sürdürülebilir moda anlayışına uygun ham maddelerden biri hayvancılıkla üretilen doğal kumaşlardır. Bu kumaşlar yerel ve doğal yöntemlerle elde edildiğinde çevreye duyarlı bir üretim anlayışı benimsenmiş olur. Söz konusu kumaşlar arasında kaşmir, kaz tüyü, koyun ve merinos yünü yer alır. Bahsi geçen bu kumaşların etik bir şekilde üretilmesi sürdürülebilirlik açısından önem teşkil eder. Üretimin yerel çiftliklerde ve hayvanlara zarar verilmeden yapılması kumaşın sürdürülebilir özellikte olduğu anlamına gelir. Örneğin bu noktada kaşmir kumaşın elde edildiği yere dikkat ederek doğru bir seçim yapabilirsiniz.
Hayvancılıkla üretilen doğal kumaşlar arasında en sık tercih edilenlerden biri organik merinos yünüdür. Hem dayanıklı hem de doğal kaynaklı olan merinos yünü, kazak üretiminde sıkça kullanılır. Liyosel pantolon gibi merinos yünü kazaklar da sürdürülebilir moda anlayışının izlerini taşır. Siz de sürdürülebilir giyimi hayatınıza dâhil etmek isterseniz Germirli koleksiyonunda yer alan Tencel gömlek gibi birbirinden kullanışlı ve doğal yapılı parçalara gardırobunuzda yer açabilirsiniz.
